O noktasından r uzaklıktaki noktalar kümesi, O merkezli ve r yarıçaplı çemberdir.
Çember üzerindeki iki noktayı birleştiren doğru parçasına kiriş denir. [CD] kirişi gibi.
En uzun kiriş merkezden geçen kiriştir. O merkezinden geçen [AB] kirişine çemberin çapı denir.
Çemberi iki noktada kesen doğrulara kesen denir. d2 doğrusu çemberi K ve L noktalarında kestiğine göre, kesendir.
Çemberi bir noktada kesen doğruya teğet denir. d1 doğrusu çemberi T noktasında kestiğinden teğettir.
Çember yayının açısal değeri 360° dir.
1. Merkez Açı
2. Çevre Açı
olan açıya çevre açı denir. Çevre açının ölçüsü, gördüğü
yayın ölçüsünün yarısına eşittir.
yarısıdır.
m(BAC) = m(BEC) = m(BDC)
m(AEB) = m(ACB) = m(ADB) = 90°
3. Teğet - kiriş açı
Köşesi çember üzerinde, kollarından biri çemberin teğeti, diğeri çemberin kirişi olan açıya, teğet - kiriş açı denir.
Teğet - kiriş açının ölçüsü, gördüğü yayın ölçüsünün yarısına eşittir.
m(ABT) = m(ATC) = a
4. İç Açı
Bir çemberde kesişen farklı iki kirişin oluşturduğu açıya iç açı denir.
İç açının ölçüsü gördüğü yayların ölçüleri toplamının yarısına eşittir.
5. Dış Açı
oluşturduğu açıya, çemberin bir dış açısı denir.
Bir dış açının ölçüsü, gördüğü yayların ölçüleri farkının yarısına eşittir.
APB açısı AB ve CD yaylarını gördüğüne göre,
[PB kesen,
[PC teğet m(AC) = y m(CA) = x dersek Burada, x + y = 360° olduğundan, a + x = 180°
[PC teğet
m(AC) = y
m(CA) = x
dersek
Burada, x + y = 360° olduğundan,
m(APC) = a m(AB) = b a+b = 90°
m(APC) = a
m(AB) = b
6. Kirişler Dörtgeni
Kenarları bir çemberin kirişleri olan dörtgene kirişler dörtgeni denir.
Bir kirişler dörtgeninde karşılıklı açılar bütünlerdir.
m(A)+m(C)=180°
m(B)+m(D)=180°
Karşılıklı açılarının ölçüleri toplamı 180 olan bütün dörtgenlerin köşelerinden bir çember geçer.
m(AFD)=m(CBE)
m(ABE)+m(CBE)=180° olduğundan,
2024 Tüm hakları saklıdır. /İletişim:sorucam@gmail.com