1. "Divan şiirinin ilk büyük ustasıdır. İran etkisindeki din dışı şiiri ilk kez o verir. Benzetme örgüsü, düş­sel gücüyle şiiri, sanatsal güzelliği amaçlar. Oysa, o dönem şiirinde öğreticilik ön plandadır. Kendine özgü bir şiir dili yaratır. Bilinen bir kasidesi, dokuz gazeli yayımlanmıştır."

Yukarıda sözü edilen Divan sanatçısı aşağıda­kilerden hangisidir?

A) Şeyhi B) Şeyyad Hamza

C) Dehhani D) Nesimi

E) Ahmet Fakih

2. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru de­ğildir?

A) Fuzuli - Şikayetname

B) Nabi - Hayriyye

C) Nefi - Siham - ı Kaza

D) Baki - Hüsn - i Aşk

E) Alişir Nevai - Hamse

3. Divan şairlerini ilgilendiren aşağıdaki açıklama­lardan hangisi doğru değildir?

A) Şeyh Galip, yoğun hayalleri, canlı betimleme­leri, karmaşık diliyle Divan şiirini son çizgisine ulaştırır.

B) Nedim'in tasavvufun etkisinde yazdığı şiirler, dinsel yönlendirmeye yöneliktir.

C) Bakı kullandığı mecaz ve mazmunlarla geliş­miş bir zevki, ince bir beğeniyi simgeler.

D) Nabi 'hakimane' denilen felsefe ve düşünceye dayalı öğretici şiir çığırını açar.

E) Övgü ve yergide uçlarda olan Nefi, özellikle kaside alanında başarılıdır.

4. "Belli uğraşlar veren kişilerin yaşam öykülerinin toplandığı eserler; konularına göre çeşitlenirler. Şair, evliya yaşamlarını anlatanlar gibi. Türk ede­biyatında bu türün ilki Ali Şîr Nevai'nin Mecalisü'n Ne­fais'idir."

Yukarıda sözü edilen tür aşağıdakilerden han­gisidir?

A) Tezkire B) Münşeat

C) Tarih D) Seferatname

E) Divan

5. Aşağıdakilerden hangisi 'kaside'nin bir özelliği değildir?

A) Beyit birimiyle yazılır; uyaklanışı gazeldeki gi­bidir.

B) Beyit sayısı 33 - 99 arası olup, aruzun her ka­lıbıyla yazılır.

C) Kasidelerin övgü bölümlerine 'tegazzül' denir.

D) Tanrı'ya yakaranlar 'münacat', Tanrı birliğini anlatanlar 'tevhid' adını alır.

E) Çoğu övgü amacıyla yazılır; özel bir plana uyarlar.

6. "XV. yüzyılda yaşamıştır. Tek eseri 'Vesiletü'n Ne­cat'tir. Mesnevi biçimnde aruz ölçüsüyle yazılmış­tır. Tanrı'ya yakarış (münâcât), peygamberin do­ğumu (viladet), peygamber oluşu (risalet), göğe yükselişi (miraç), ölümü (rıhlet) ve dua bölümlerin­den oluşan bu eseriyle büyük ün yapmıştır."

Yukarıda sözü edilen yazar ve eseri aşağıdaki­lerden hangisidir?

A) Fuzuli - Şikayetname

B) Şeyh Galip - Hüsn ü Aşk

C) Nabi - Hayriye

D) Süleyman Çelebi - Mevlid

E) Nef'i - Siham - ı Kaza

7. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatını etki­leyen kaynaklardan biri değildir?

A) Kuran B) Hadisler

C) Türk destanları D) Ayetler

E) Şeyhname motifleri

8. "XV. yüzyılın büşük şairlerindendir. Yaşamı üzerine çok şey bilinmez. Bir şiiriyle Fatih'in dikkatini çe­kince, divan katipliğine alınır. İstanbul'a yerleşir. Kendine özgü imgeleri; yalın, atasözleri, halk söy­leyişiyle zenginleştirilmiş dili, incelikli deyiş ve öz­gün anlatımıyla belirginleşir. Şiiri yalın ve doğaldır. Mazmunları günlük yaşama inmiş, canlıdır. Eli­mizde yalnızca Divanı bulunmaktadır."

Yukarıda sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Necati B) Nabi

C) Nefi D) Şeyh Galip

E) Süleyman Çelebi

9. Aşağıdakilerden hangisi Divan sürecine özgü eserlerden biridir?

A) Cezmi B) Divanü Lügat'it Türk

C) Dede Korkut D) Köroğlu Destanı

E) Şikayetname

11. "Bilimsel anlayış, yansızlıkla yazılanları oldukça azdır. Çoğunlukla 'süslü nesir'le yazılırlar. Vaka­nüvisler olayları olduğu gibi değil, olmasını istedik­leri gibi verirler. Bilimsel olmamalarına karşın ger­çeği oldukları gibi yansıtmaya çalışanları da var­dır."

Yukarıda sözü edilen Divan edebiyatı nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tezkire B) Münşeat

C) Seferatname D) Divan

E) Tarih

12. Aşağıdakilerden hangisi 'Divan şairleri'nin pek önemsemedikleri konulardan biridir?

A) Aşk, ayrılık acısı

B) Sevgilinin vefasızlığı

C) Yönetenlerin baskısı

D) Dünyanın geçiciliği

E) Ölüm endişesi

13. "Şiire egemendir; ölçü ve uyağı gerektiği gibi kul­lanır. Yeni tamlama ve deyimlerden oluşmuş zen­gin sözlüğü renkli, süslü, abartılı anlatımıyla ken­dine özgü bir yol oluşturmuştur. Övgüde, yergide sınır tanımaz. Türkçe, Farsça divanlarından başka yergilerinin toplandığı 'Siham - i Kaza' adlı bir eseri vardır."

Yukarıda sözü edilen Divan şairi, aşağıdaki­lerden hangisidir?

A) Fuzuli B) Nefi C) Nabi

D) Necati E) Baki

14. "Elçi, elçilik görevlerinin gördükleri, izlenimlerini, bulundukları ülkeyle ilgili görüşlerini yazdıkları eser­lerdir. Bu tür eserlere XVIII. yüzyıldan sonra rastlanılır. Bunlardan Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi'­nin, Ahmet Rasim'in, Mustafa Sami'nin verdikleri oldukça önemlidir."

Yukarıda sözü edilen düzyazı türü aşağıdaki­lerden hangisidir?

A) Münşeat B) Tezkire

C) Seferatname D) Tarih

E) Seyahatname

16. 'Baki' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) 'Sünbül' kasidesiyle ünlendiği

B) Kadılık, kazaskerlik yaptığı

C) Çağının görkemini şiiriyle yansıttığı

D) Dilinin yalın, şiirinin süssüz olduğu

E) Kullandığı mazmun, mecazlarla Divanın doruk noktası sayıldığı

18. Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) Murabba, aşk ve felsefeye özgü konuların iş­lendiği dört dizeli bir Divan şiir türüdür.

B) Muhammes, beş dizeli bentlerle kurulan, ilk bentin dizelerin kendi aralarında uyaklı bir şiir türüdür.

C) Başkasının gazelinin beyitlerinin başına üç dize eklenirse muhammes 'tahmis' olur.

D) Başkasının gazelinin beyit aralarına üçer dize yerleştirilirse muhammes 'taştir' olur.

E) Tuyuk, beyit birimiyle yazılmış, ezgili çok sevi­len bir Divan edebiyatı nazım biçimidir.

19. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatına özgü bir terim değildir?

A) Mazmun B) Mecaz

C) Seci D) Teşbih

E) Ayak

20. Divan edebiyatı konusunda verilmiş, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?

A) Türklerin, İslamiyet'i benimsedikten sonra Arapça ve Farsça'nın etkisiyle oluşturdukları, belli biçim ve özü olan, belli ilkelere bağlı edebiyattır.

B) Uyağın koşullara bağlanması, Divan şairlerinin yaratıcılığını arttırmıştır.

C) Nazım birimi beyittir. Şair, ne söyleyecekse iki dizeden oluşmuş 'beyit'te söylemek zorunda­dır.

D) Nedim ve kimi şairlerin birer türküsü dışında ölçü 'aruz' ölçüsüdür.

E) Uyak kurallara bağlıdır: Tam ve zengindir; hem kulak hem göz içindir.

21. Aşağıdakilerden hangisi 'süslü nesir'in özellik­lerinden biri değildir?

A) Divan şiiri özelliklerinden yararlanılır.

B) Seciyi (nesirde uyak) temel alan nesirdir.

C) Süslü, bağlaçlarla uzatılan bu nesre 'inşa' de­nir.

D) Tarih, tezkire, münşeat mecmuaları bu nesirle verilir.

E) Amacı halkı yönlendirmek, halka bir şeyler öğ­retmektedir.

22. Aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

A) XVI. yüzyılda Ahmedi, Aşık Paşa Anadolu leh­çesiyle çeşitli eserler verirler.

B) Dindışı konularda Kadı Burhanettin, tasavvufta Seyit Nesimi XIV. yüzyılın önemli sanatçıları­dır.

C) XV. yüzyılın etkin sanatçıları Şeyhi, Ahmet Paşa, Necati, Ali Şir Nevai'dir.

D) XVI. yüzyılda dindışı konularda Fuzuli gün­demdedir.

E) XVI - XVII. yüzyıl, özgün eser yerine nazirele­rin'in üretildiği süreçtir.

25. "Tarihçi. 1655 - 1716 yılları arasında yaşamıştır. Sarayda ikinci 'vakanüvis' olmuş, Mora savaşında ölmüştür. 1591 - 1656 yılları arasındaki olayları ta­rih sırasına göre yazar; tarafsız, gerçekçi davran­mış, gerektiğinde devletin tutumunu da eleştirmiş­tir. Betimlemeleri başarılıdır. Anlatımı günümüze göre süslü, çağına göre yalındır. Ayrıntıları kullan­ması, nükteleri zevkle okunmasına neden olmuş­tur. Kendi adıyla anılan tarihiyle ünlüdür."

Yukarıda sözü edilen Divan edebiyatı yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Naima B) Koçi Bey

C) Sinan Paşa D)Evliya Çelebi

E)      Katip Çelebi

DİVAN EDEBİYATI Cevap Anahtarı

Cevapları Öğretmenlerinizle Tekrar Kontrol Ediniz-Hatalı Olabilir.