CÜMLE TÜRLERİ

1.    Aşağıdakilerden hangisi yüklemine göre farklı bir cümledir?

A)  Bu sezon izlediğim filmlerin en güzeliydi.

B)  Dün hava biraz daha soğukmuş.

C)  Yeğenim çok sevimli bir çocuktur.

D) Konuşurken heyecandan kekeliyor.

E)  O, burnu büyük bir insandır.

2.    "Bu edebî akım, bugüne gelinceye dek birçok evrelerden geçti." cümlesinin nitelikleri, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A)  Olumlu, bileşik, kurallı, eylem cümlesi

B)  Olumlu, basit, kurallı , eylem cümlesi

C)  Olumsuz, bileşik, devrik, ad cümlesi

D) Olumsuz, basit, kurallı, eylem cümlesi

E)  Olumlu, bileşik, kurallı, ad cümlesi

3.    Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yan cümlecik" temel cümlenin "nesnesi" görevinde kullanılmıştır?

A)  Çocuk, çok geçmeden uyandı.

B)  Ellerinden geldiğince bize yardım ettiler.

C)  Çalışmaktan artık iyice yorulmuştuk.

D) İnşaata bir başka bekçi tutmayı düşünüyordu.

E)  Gözlerini kısarak konuşmasına devam etti.

4.    Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ortak yüklem" kullanılmıştır?

A)  Ben, çocuğun kitaplarını aldım, ablası güzelce kapladı.

B)  Onunla görüştü ve bu konudaki düşüncelerini sordu.

C)  Ben kapıyı kapatıyorum, o ise açmaya çalışıyordu.

D) Kimileri dışarı çıkıyor, kimileri de içeri giriyordu.

E)  Halil kitap okuyor, Deniz odasında ders çalışıyor.

5.    Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi olumsuz olduğu halde, cümlenin anlamı olumludur?

A)  Yarınki geziye bizimle gelmez misiniz?

B)  Ne zaman işe gideceğini size söylemez mi?

C)  Eve geç döneceğinizi haber vermez misiniz?

D) Annen bize gelse de mi gelmezsin?

E)  Senin ne insancıl olduğunu bilmez miyim?

6.    Aşağıdaki cümlelerden hangisi, biçimce olumsuz, anlamca olumlu bir cümledir?

A)  Ne çalışmasını ne de eğlenmesini biliyor.

B)  Öykünüzün konusunu özgün bulmadım.

C)  Son çıkan yayınları takip etmiyorum sanma.

D) Çocuk rahatsızlandığı için bugün okula gitmedi.

E)  Eve ulaştığımda misafirler çoktan gelmişti.

7.    "Eleştirilerimin büyük çoğunluğu nesnel nitelikte olduğundan, bunlara ilişkin yargılarımı herkes doğru bulur kanısındayım."

       Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A)  Kurallı, basit, olumsuz, ad cümlesi

B)  Kurallı, bileşik, olumlu, ad cümlesi

C)  Devrik, bileşik, olumlu, ad cümlesi

D) Kurallı, bileşik olumlu, eylem cümlesi

E)  Devrik, basit, olumlu, eylem cümlesi

8.    Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapı bakımından ötekilerden farklıdır?

A)  Açlığımı giderecek bir şeyler yemem gerekiyor.

B)  Televizyonu izledikten sonra işlerimi yapacağım.

C)  Sabahtan beri yalnız başıma evde çalışıyorum.

D) Açtığı kalemin ucunu bitirinceye kadar yazdı.

E)  Okuduğum dergileri atmayıp biriktiririm.

9.    Yan cümlesi bir ya da birkaç eylemsiden (fiilimsi) oluşan cümlelere "girişik bileşik cümle" denir.

       Aşağıdakilerden hangisi "girişik bileşik cümle" değildir?

A)  Öğrencilerin sorunlarının kökenine inmeliyiz.

B)  Bize derdini anlatan öğrenci meğer haklıymış.

C)  Yüzünde mutsuzluğu anlatan bir ifade vardı.

D) Söyledikleriniz bizce bilinen şeylerdir.

E)  Yiyeceğiniz kadar almasını bilmelisiniz.

10.  Herhangi bir öğesi ortak olmayan, birden çok yüklemi olan cümleye bağımsız sıralı cümle denir.

Aşağıdakilerden hangisi bağımsız sıralı bir cümledir?

A)  Çiçekleri vazoya yerleştirdim, sık sık suyunu değiştirdim.

B)  Aniden bir işim çıktı, ama işimi hemen hallettim.

C)  Sağlığın temel koşulu spordur, dengeli beslenmektir.

D) Zamanımı boşa harcadım, şimdi üzgünüm diyorum.

E)  Öğrenciydim, gençtim, okulun yurdunda kalıyordum.

11.  "Bağımlı sıralı cümlelerde özneler, tümleçler veya  birden çok öğe ortak olabilir."

       Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu açıklamaya bir örnektir?

A)  Çocuk annesini istedi; anne gelmek istemiyordu.

B)  Yağmur hemen dindi, ardından hava açıldı.

C)  Camdan baktım, çocuklar evin önünde oynuyordu.

D) Konuk, kapıyı yavaşça açtı, içeri girdi.

E)  Zaman, acıları unutturur; yaşam normale döner.

12.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ortak nesne kullanılmıştır?

A)  Evin hanımı bulaşıkları yıkadı, duruladı, kaldırdı.

B)  Günlerdir uyku uyumadım, kimse halimi sormadı.

C)  Sabahları erken kalkar, kahvaltımı yapar, yola çakırım.

D) Günlerce sokağa çıkmam, evde çalışırım.

E)  Arabayı aldım, bir süredir onunla oyalanıyorum.

13.  Aşağıdakilerin hangisinde virgülden önceki bölüm, eksiltili bir cümledir?

A)  Bütün anıları unutuyorum, geleceğim güzel olacak, diye düşlüyorum.

B)  Çocuklarımı büyütüyorum şimdi, ikisi birbirinden çalışkan.

C)  Hepsinde bir telaş, sürpriz başarılarını kutluyorlar.

D) Davetsiz gelenler de var, kalsın çılgınca eğleniyor.

E)  Armağanlar masanın üzerindeydi, ben merakla açılmasını bekliyorum.

14.  Aşağıdakilerin hangisinde yan cümle, temel cümlenin öznesi değildir?

A)  Gün doğmadan neler doğar.

B)  Minareyi çalan, kılıfını hazırlar.

C)  Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur.

D) İşini hor gören boynuna torba takar.

E)  Cefayı çekmeyen, sefanın kadrini bilmez.

15.  (I) Fazla sıkıştırıldığını anlayan hayvan, sırtını duvara dayadı, atlamaya hazırlandı. (II) Gözlerini avcıya dikti, kocaman açılmış gözler... (III) Avcı avının geldiğini anladı. (IV) Hayvanın ölümle hesaplaşma anı... (V) Avcı tetiğe dokundu.

       Yukarıdaki cümlelerden hangileri eksiltili cümledir?

A)  I. ve II.     B)  I. ve V.     C)  II. ve IV.

D)  III. ve IV. E)  IV. ve V.

16.  Aşağıdakilerin hangisi  bileşik, devrik ve olumsuz bir ad cümlesidir?

A)  Çevremde dönüyor bu yaramazlar.

B)  Yaşamın dayanılmazlığını geç anladım.

C)  Hangi resmime baksam ben değilim.

D) Sen değilsin yıllardır beklediğim.

E)  Güzeldir, meyveyi ağaçtan koparıp yemek.

17.  Aşağıdakilerden hangisi sıralı cümle değildir?

A)  Yıl boyunca ders çalıştık, eğlendik, sınavlara girdir.

B)  Kapının önünde durdu, sağına soluna baktı, içeri girdi.

C)  İlkbahar gelir, havalar ısınır, göçmen kuşlar gelir.

D) Ders çalışmak için arkadaşlarıyla biraz önce kütüphaneye gitti.

E)  Süt dökülmüş, her yer kirlenmişti.

18.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik ikileme ile kurulmuştur?

A)  Soruları cevaplayanları tek tek dışarı çıkardım.

B)  Otobüste rahat rahat düşündüm bu soruları.

C)  Adamcağız başladığı işine yeni yeni alışıyor.

D) Söyleye söyleye nihayet onu da razı ettim.

E)  Borcumu her ayın on beşinde tıkır tıkır ödüyorum.

19.  Aşağıdakilerden hangisi yapıca basit cümledir?

A)  Körle yatan şaşı kalkar.

B)  Araba devrilince yol gösteren çok olur.

C)  Damlaya damlaya göl olur.

D) Üzüm üzüme baka baka kararır.

E)  Her yiğidin gönlünde bir aslan yatar.

20.  Aşağıdaki dizelerden hangisinin yüklemi, sözcük türü yönünden ötekilerden farklıdır?

A)  Bir yaz bulutuydu

     Kıvrım kıvrım duran saçlarında

B)  Şimşekti gözlerinden çakan

     Güneşe gelince

C)  Aşılmaz bir dağdır gururum

     Sana varan yollarımda

D) Düşüncem seninle dolu

     Seninle çakmak çakmak yüreğim

E)  Bin dilden konuşur ağaçlar

     Ben yalnız çiçeklisini anlarım

CÜMLE TÜRLERİ Cevap Anahtarı