1.     Aşağıdakilerden hangisi, fazla eğim, su, kayanın ve toprağın cinsi, tabakaların du­rumu gibi etmenlerin ortak etkileriyle olu­şur?

A) Heyelan                  B) Peribacası

C) Seki (Taraça)         D) Kırgıbayır E)  Dolin

2.      Birikinti konisi oluşumunda aşağıdakiler­den hangisinin payı en büyüktür?

A)    Eğim azalmasının

B)    Akım (debi) yükselmesinin

C)    Yağış biçiminin

D)    Taşınan alüvyon miktarının

E)    Bitki örtüsünün

3.      Çöllerde toprak oluşumunu geciktiren et­ken aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Mekanik çözülmenin fazlalığı

B)    Kimyasal çözülmenin yetersizliği

C)    Deniz etkisinden uzak oluş

D)    Rüzgarların şiddetli esmesi

E)    Günlük sıcaklık farkının fazlalığı

4.      Kuzeybatı Avrupa akarsularının, ağızların­da delta oluşmayışının ana nedeni aşağı­dakilerden hangisidir?

A)    Akarsular üzerinde liman şehirlerinin bulunması

B)    Akarsuların geniş düzlükler içinde ak­ması

C)    Akarsu havzalarında erozyon önleme çalışmaları yapılması

D)    Tüm bölgenin zengin bitki örtüsüyle kaplı olması

E)    Bölgede etkili gel-git olaylarının olma­sı

5. İnsanların, kendileri için yarattığı tehlikele­ri bile bile etkin volkanların çevrelerini yer­leşme yeri olarak seçmeleri hangi nedene bağlanabilir?

A)    Volkanların uzun aralarla püskürmele­rine

B)    Tehlike boyutlarının önceden kestiril-meyişine

C)    Püskürme devrelerinin önceden he-saplanabilmesine

D)    Volkanik alanlarda verimli topraklar oluşmasına

E)     Nüfusun kalabalık olmasına

8.     Kıyı biçimlenmesinde aşağıdakilerden han­gisi dolaylı bir etkiye sahiptir?

A) Gelgit                    B) Akarsular

C)  Dalgalar                 D) İç kuvvetler

E)  Rüzgarlar

10.    "Yerşekillerinin biçimi iç ve dış kuvvetlerin etkisiyle sürekli olarak değişir."

Aşağıdakilerin hangisinde iç kuvvetlerin payı en büyüktür?

A)    Mağara oluşumunda

B)    Kıyı şekillenmesinde

C)    Dağ oluşumunda

D)    Kayaların ufalanmasında

E)    Vadilerin oluşumunda

11.    Bir akarsu vadisinde, yatak eğiminin az ol­duğu yerlerde, aşağıdaki yerşekillerinden hangisinin oluşması beklenir?

A) Büklüm        B) Peneplen    C) Seki

D)  Kırgıbayır    E) Peribacası

12.    Aşağıdakilerden hangisinin oluşumu ile volkanik olaylar arasında ilişki yoktur?

A)  Kurşun                   B) Pirit

C) Manganez               D) Krom

E)  Linyit

13.    Türkiye'de tarım alanlarının büyük bir kesi­minde toprağın erozyona uğradığı bilin­mektedir.  Özellikle tahıl tarımı yapılan eğimli yerlerde erozyon daha etkilidir.

Aşağıdakilerden hangisi, bu durumun or­taya çıkaracağı sonuçlardan biri olabilir?

A)    Eğimli yamaçlardaki toprağın tazelen­mesi

B)    Akarsu taşkınlarının azalması

C)    Yağışların artması

D)    Verimli ekim alanlarının daralması

E)    Akarsuların bollaşması

14.    Akarsu erozyonu ile rüzgar erozyonunun birlikte etkin olduğu yörelerin ortak özelli­ği, aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Tarıma elverişlilik

B)    Eğim fazlalığı

C)    Toprak örtüsünün kalın olması

D)    Bitki örtüsünden yoksunluk

E)    Yağışların yağmur olarak düşmesi

15.    Gel - git, deniz akıntısı ve akarsuların, olu­şumuna katkıda bulundukları yerşekli aşa­ğıdakilerden hangisidir?

A)  Haliç           B)  Plato           C) Fiyort

D)   Delta           E) Vadi

16.    Aşağıdakilerden hangisi, akarsuların birik­tirme yoluyla oluşturduğu yerşekillerinden biridir?

A) Mağara                   B) Plato

C) Vadi                          D) Peribacası

E)  Ova

17.    Çok kısa bir süre içinde birdenbire kabara-rak coşkun bir şekilde akan, sonra kuruya­cak duruma gelen akarsulara "sel rejimli akarsular" denir.

Bölgelerin yağış rejimi göz önüne alındı­ğında, sel rejimli akarsuların daha çok han­gi bölgede görülmesi beklenir?

A)    İç Anadolu Bölgesi'nde

B)    Marmara Bölgesi'nde

C)    Ege Bölgesi'nde

D)    Karadeniz Bölgesi'nde

E)    Doğu Anadolu Bölgesi'nde

18.    Bir akarsudan sulama amacı ile yılın ancak belli bir kesiminde yararlamlabiliyorsa, bu durum akarsuyun öncelikle hangi özelliği ile ilgili olabilir?

A) Rejimiyle                B) Akımıyla

C) Hızıyla                     D) Eğimiyle

E) Yüküyle

19.    Aşağıdakilerden hangisi, akarsuların aşın­dırma yoluyla oluşturduğu yerşekillerin­den biridir?

A) Yahyar                    B) Delta

C) Vadi                         D) Ova

E) Haliç

20.    Bir akarsu vadisinde menderesler oluşma­sı neye bağlıdır?

A)    Yatak eğiminin az olmasına

B)    Yatağın sert kayalardan oluşmasına

C)    Akarsu hızının artmasına

D)    Akarsu havzasının geniş olmasına

E)    Vadi yamaçlarının dik olmasına

21.    Aşağıdakilerden hangisi üzerinde yerşekil-lerinin etkisi en azdır?

A) Tarla tarımı            B)  Hayvancılık

C) Yerleşme tipi        D) Madencilik E) Ulaşım

22.    Aşağıdakilerin hangisinde mekanik çözül­me en çoktur?

A)    Okyanus iklimi bölgelerinde

B)    Sürekli yağış alanlarında

C)    Ekvator kuşağında

D)    Çöl alanlarında

E)     Ilıman iklim bölgelerinde

23.    Gel-git olayını inceleyen bir gözlemci, de­nizde görülen seviye değişmelerinin her gün bir önceki güne göre 50 dakikalık bir gecikmeyle ortaya çıktığını gözlüyor.

Gözlemci bu durumu ne ile açıklayabilir?

A)    Ay'ın çekim gücünde değişmeler ol­masıyla

B)    Güneş'in çekim gücünün Ay'ınkine ek­lenmesiyle

C)    Dünya'nın kendi ekseni etrafında dön­mesiyle

D)    Ay günü ile Güneş günü arasındaki za­man farkıyla

E)    Ay'ın kendi ekseni etrafında dönmesiy­le

24.    Kömür, çok miktarda bitkisel maddenin, havasız bir ortamda ve basınç altında de­ğişmesi sonucunda oluşan bir kayaçtır.

Buna göre kömür, aşağıdaki kayaç türle­rinden hangisine bir örnektir?

A)    İç püskürük

B)    Dış püskürük

C)    Kimyasal tortul

D)    Organik tortul

E)     Kırıntı (mekanik) tortul

25.    Aşağıdaki durumların hangisinde, bir kay­nak suyunun sıcaklığı yıl boyunca pek faz­la değişmez?

A)    Yağmur ve kar sularıyla besleniyorsa

B)    Debisi yıl içinde azalıp çoğalıyorsa

C)    Orta enlemlerdeki bir bölgede yer alı­yorsa

D)    Su, yerin derinliklerinden geliyorsa

E)    Taban suyu seviyesi yüksekse

26.    Akdenize dökülmesine karşın Nil nehrinde su seviyesi bu bölgedeki diğer akarsuların aksine yazın yükselir.

Bu durum aşağıdakilerin hangisiyle açıkla­nabilir?

A)    Bol alüvyon taşımasıyla

B)    Sularını farklı iklim bölgelerinden top-lamasıyla

C)    Yatağı boyunca pek çok çağlayan bu­lunmasıyla

D)    Aşağı çığrında yatak eğiminin az olma­sıyla

E)     Kış mevsiminde sulama amacıyla kul­lanılmasıyla

27.    Aşağıdakilerden hangisi, taşın ufalanması veya ayrışmasında etken değildir?

A)  Humus                    B) Bitkiler

C) Taşın cinsi              D) Sıcaklık

E) Nemlilik

28.    Aşağıdakilerden hangisi, akarsu yatağın­daki aşınmanın fazla olmasına yol açan bir

etken değildir?

A)    Debinin yüksek olması

B)    Yatak eğiminin fazla olması

C)    Havzanın dar olması

D)    Rejimin düzensiz olması

E)     Bitki örtüsünün cılız olması

31.   Alüvyon, buzultaş ve lös gibi topraklar ta­şınmış topraklardır.

Taşınmış toprakların ortak özelliği aşağı-dakilerden hangisidir?

A)    Soluk renkli (fazla yıkanmış) olmaları

B)    Verimli olmaları

C)    Geçirimsiz olmaları

D)    Karbonatlı olmaları

E)    İnce taneli olmaları

32.    Rüzgar biriktirmesi sonucu oluşan kumul­lar, aşağıdakilerin hangisinde en çok görü­lür?

A)    Karstik ovalarda

B)    Dağ eteklerinde

C)    Rüzgara açık yamaçlarda

D)    Derin vadilerde

E)    Bitki örtüsü bulunmayan yerlerde

33.    Çöküntü hendekleri içinde oluşan büyük^H göller aşağıdaki bölgelerin hangisinde et^^| çoktur?

A)    Doğu Afrika

B)    Kuzey Amerika

C)    Kuzeybatı Avrupa

D)    Batı Asya

E)    Güney Amerika

34.    Akarsulardan,

I.      Ulaşım

II.    Turizm

III.    Enerji üretimi

IV.   Sulama ve kullanma suyu sağlama alanlarında yararlanılabilir.

Türkiye'deki akarsulardan bu alanların en çok hangilerinde yararlanılmaktadır?

A) İve II          B)  İve III         C)  I ve IV

D) II ve III        E) III ve IV

35.   Taşların mekanik yolla çözülmesi hangi ik­lim tipinin yaygın olduğu bölgelerde daha çok görülür?

A)    Sıcak kuşak ekvatoral

B)    Sıcak kuşak muson

C)    Ilıman kuşak karasal

D)    Ilıman kuşak okyanusal

E)    Soğuk kuşak kutup

37.    Bir akarsuda mendereslerin artması aşağı­dakilerden hangisinin bir göstergesi ola­maz?

A)    Uzunluğunun arttığının

B)    Hızının azaldığının

C)    Yatak eğiminin azaldığının

D)    Aşındırma gücünün azaldığının

E)     Debisinin arttığının

41.   Aşağıdakilerden hangisi barajların yapılış amaçlarından biri değildir?

A)    Sulama suyu sağlamak

B)    Erozyonu önlemek

C)    İçme suyu sağlamak

D)    Taşkınlardan korunmak

E)     Enerji üretmek

42.    Amazon ve Kongo nehirlerinde akımın faz­la olmasının nedeni aşağıdakilerden hangi­sidir?

A)    Havzalarında bitki örtüsünün gür ol­ması

B)    Okyanusa dökülmeleri

C)     Boylarının uzun olması

D)    Ekvatoral bölgede olmaları

E)     Eğimlerinin az olması

43.    Aşağıdakilerin hangisinde verilen taşların ikisi de canlı kalıntılarından oluşmuştur?

A)    Linyit - Traverten

B)    Tuz-Tebeşir

C)    Çakmaktaşı - Kireçtaşı

D)    Taşkömürü - Mercankaya

E)     Turba - Jips

(1994)

47. Aşağıdaki toprak türlerinden hangisi Ak­deniz iklim bölgesinde, kalkerli araziler üzerinde yaygın olarak bulunur?

A)    Terra rossa

B)     Çernozyom

C)    Alüvyal topraklar

D)     Podsol

E)     Kahverengi orman toprakları

49.    Yerkabuğunu oluşturan katlardan Sial, aşağıdakilerden hangisinin altında en ince­dir?

A) Dağ            B) Ova             C) Plato

D) Göl             E) Okyanus

52.    Aşağıdaki yerşekillerinden hangisinin olu­şabilmesi için, çözünebilen kayaçların yay­gın olması gerekli değildir?

A) Lapya                     B) Barkan

C)  Polye                      D) Dolin

E) Obruk

(1996)

53.    Kum adacıkları akarsu yataklarının genişle­diği ve eğimin azaldığı yerlerde oluşabilir.

Bu durum, kum adacıklarının oluşmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğunu gösterir?

A)    Akarsuyun akış hızının azalmasının

B)    Yeraltı su seviyesinin yükselmesinin

C)    Akarsuyun akımının artmasının

D)    Akarsuya yeni bir kol katılmasının

E)    Yatak derinliğinin artmasının

55.    Nevşehir - Ürgüp çevresinde peribacaları-nın oluştuğu alanda aşağıdaki kayaç türle­rinden hangisi yaygındır?

A) Volkan tüfü            B) Kumtaşı

C) Granit                    D) Mermer

E) Tebeşir

56.    Aşağıdaki kayaçlardan hangisi, kalkerin başkalaşması ile oluşmuştur?

A) Mermer                 B) Şist

C) Gnays                    D) Mika

E) Kuvarsit

58. Aşağıdakilerden hangisi denizlerde ve ok­yanuslarda meydana gelen akıntıların ne­denlerinden biri değildir?

A)    Derinlik farkı

B)    Sürekli rüzgarlar

C)    Gelgit olayı

D)    Yoğunluk farkı

E)    Seviye farkı