10.Sınıf Edebiyat Kitabı Etkinlik Cevapları Sayfa 86-87-88-93-96-102-104-107-115-116 Sayfa.86 1.a.simbatın harap bir kaleyi tamir ettirip yerleşmesi,müslümanların dehşet saçmaya başlaması,seyitin yola çıkması,kaleyi dolaşıp gördüğü su deliğinden içeri girmesi anlatılıyor 2.ETKİNLİK a. battalname ile ilgili olan 8yy.da olusturuluyor fakat 15.yy da yazIya geciyor temasI battal gazinin kahamanlIgI ….. birde battalname metninden sunlar anlasIlIyor gaza ve cihat anlayIsI tarIm ve hayvancIlIkla ugrasIdIgI ve battal gazinin bir tImarlI sipahi olabilicegi b.Silah yerine kılıç kullanıldığı,kaleler olduğu,cihat ve gaza anlayışı 2.Tarkan ve Cüneyt Arkın filmleri 3-soru Metnin yapısını oluşturan öğeler: olay örgüsü, kişiler, zaman, mekan *Metnin yapısını oluşturan öğeler arasındaki ilişki: _Metnin yapısını oluşturan öğeler arasında organik bir bağ vardır.Yaşanan olay belli bir zamanda, belli bir mekanda kahramanlar arasında yaşanır. Metne bir bütünlük kazandıran olay örgüsünün meydana gelmesini sağlayan yönde budur. Sayfa .87 BATTAL GAZİ DESTANINDAKİ KAHRAMANLARIN TİP ÇÖZÜMLEMESİ TABLOSU 1.a.karakter b.tip c.tip 2.a.dinamik b.duragan c.duragan 3.a.tümü b.tümü c.tümü 4.a.olumlu b.olumsuz c.olumlu 5.a.evet b. evet c.hayr 6.a.var b.yok c.var 7.a.evet b.evet c.evet 8.a.hayır b.evet c.evet Sayfa 88 5.Mekanın ve zamanın anlatıldığı cümleler Mekan:Seyit yürüdü ///kaleyi/// dolaştı.Mekan kale oluyor. Simbat ///saraya/// geldi. Seyit dahi sarnıça düştü. Zaman:Yatsı vaktiydi erteye değin…….. Alem düşmanlardan boşalınca………. Mekanın ve zamanın anlatımı Mekan:Mekanlar sadece adları söylemektedir.Tasviri yapılmamaktadır. Zaman:Kesin bir zaman ifade edilmemektedir. 6.a.Metinde olaylar ilahi bakış açısına sahip bir anlatıcı tarafından anlatılmaktadır. b.Kişiden kişiye değiştiği için cvbı sana bırakıyorum. 7.Tasvirler:Sevindiğinden///ağlaya ağlaya///evine geldi. Seyit///karanlıkça///bir yerde kaldı. Tasvirlerin işlevleri:Tasvirlerin amacı anlatılanların okuyucunun zihninde canlanmasıdır.Bunlar verilemezse anlatımda akıcılık olmaz. 8.Günümüz türkçesine benzeyen bazı sözcükler vardır.Ancak bunlar ses değişikliklerine uğramışlardır.Mesela üç yirden kolanın berkitti diyor üç yerden sıkılaştırdı olacak. SAYFA 93 3. ETKİNLİK Anadolu’nun fethini ve bu fethin kahramanlarını anlatan, 12. yüzyılda sözlü olarak şekillenen 13. yüzyılda yazıya geçirilen İslâmî Türk destanlarından biridir. Danişmend-nâme’de anlatılan olayların tarihi gerçeklere uygunluğu, kahramanlarının yaşamış Türk beyleri olmalarından, Anadolu coğrafyasının gerçek adlarıyla anılmasından dolayı uzun süre tarih kitabı olarak görülmüştür DELİ DUMBUL *İlahi bakış açısıyla yazılmıştır. *Hikayede olaylar nesir,kahramanların duygu ve düşünceleri nazım ve nesirle dile getirilmiştir *Arı bir dil kulanılmış,olağanüstü olaylara yer verilmiştir *tasvirlere başvurulmuştur. Sayfa 93 b)teması: aile olmanın değeri ¨¨¨¨¨¨¨¨ 2. Etkinlik a)adil bir yapı yok,islamiyet inancının yoğun bir şekilde olmasına rağmen farklı dinler görülüyor 2)tema evrenseldir 3)metnin yapısını oluşturan ögeler *olay örgüsü *kişiler *zaman *mekan *ve dil anlatım(olay çevresinde oluşan metinlerde dil anlatıma da dikkat edilir) SAYFA 93 TEKİ OLAY ÖRGÜSÜ SIRASI 12-2-4-10-5-7-13-3-9-11-1-6-8 KARAKTER Çözümleme tablosu (sırasıyla 1,2,3,4,5) ……………deli dumbul……..;……..anne baba …………;………. eş 1………: deli ,zorba ,çıkarcı;……canları kıymetli,bencil ; fedakar,eşini ……………………………………… insanlar………………..;biri 2)……..:dinamik…………………..durağan ………………. ;durağan 3)……..:Allah ın varlığını ve ; metinde zaten pasif karakterler(anne baba birliğini kabul etmemesi …………………………………ve eş) yaptığı köprüden geçendende geçmeyenden de para alması 4)…….)sosyal ortam deli dumbulu etkilemiş.çünkü yaşadığımız devirde onun yaptığı davranışlara pek de rastlanılmamış.diğer karakterleri ise sosysal ortam etkilememiştir. 5)………:karakterlerden deli dumbul gibi bir kişi toplumumuzda olamaz.anne baba için;her anne baba evladı için canını vermeye hazırdır.eş içinse;toplumumuzda kadın eşi için canını vermeye hazırdır.o vermese bile erkek söke söke alır. c. öğüt vermez tebrik ederdim ç. idam ettirirdim 6.a dede korkut , ilahi bakış açısıyla yazılmıştır b. metin gayet güzel ben olsam birde sonuna şunu eklerdim deli dumrul artık Allah ‘ a bağlı inançlı bir insan oldu derdim. 7.a kara dağlar soğuk soğuk sularım tavla tavla koç atlarım penceresi altın otağım katar katar develerim beyaz koyunum b. tasvirler çıkartıldığında cümleler çok basit oluyor sosyal Ortam ve çevre bu karakterleri nasıl etkilemiştir: deli dumrul:Olumlu anne-baba:Olumlu eş:Olumlu bu karakterlerin sizin toplumsal yapınızdan farkı varmıdır: delidumrul:vardır anne-baba:yok eş:var 96.sayfa 8. SORU sırasıyla altı çizili kelimeler; niçin,ederdi,benden,var mıdır, benimle,bahadırlığım,yiğitliğim,meğer,konmuştu,yah şi,emriyle,yetti,kavga,hanım,bey,kanatlı. ses özellikleri -cümleler kısadır -dil sadedir -alti çizili kelimeler ses değişimine uğramıştır -ses düşmesi vardır DANİŞMENDNAME 1.a.1.Melik danışment bir gece rüya görür. 2.Rüyadan kısa bir süre sonra bir elçi kağan tiginin mektubunu getirir. 3.Mektup okunduktan sonra Abdurrahman Tokati otağa gelir. 4.Yirmibin askerle tokata gidilir. 5.Tokat yakınlarında düşmanla savaşılır. 6.Melik danışment düşman beylerini dine davet eder. 7.O gece yine bir rüya görür. 8.Rüyasında kendisine verilen dua ile gümenek ırmağının suyunu keser. 9.O gece yine rüya görür. 10.Melik danışment cincike ovasında konaklar. 11.Melik danışmentin kahramanlıkları anlatılır. b.Battalnamede olduğu gibi kahramanlık teması dönemin sosyal özellikleriyle paralellik göstermektedir. 2.İnsanların y8aşadıkları haksızlıklardan kurtulmak için her dönemde kurtarıcı beklemeleri buna sebeptir.Kahramanlık temasının her dönemde sıkça işlenmesi onun evrensel bir tema olduğunu göstermiştir. 3.Özgün metinde kısa cümleler kullanılmıştır.Bazı sözüklerin ise günümüze gelene kadar bazı değişikliklere uğradığı görülmektedir. 4.Metnin yapısını oluşturan ögeler;olay örgüsü,kişiler,zaman,mekan Metnin yapısını oluşturan ögeler;Tüm bu ögeler temayı iletmede birer araçtır. 5.Mekan;Tokat,Gümenek ırmağı,Ankara,Samsun,Kale Zaman;Sabah vakti,akşam vakti…… Mekanın ve zamanın anlatımı;Bu metinde mekanların sadece adları kullanılmıştır.Ayrıntıları verilmemiştir. Zaman;Kesin bir zaman ifadesi bu metindede yoktur. 6.Tasvir cümleleri;///yüksek dağlara///çıktılar.tasvir cümlesi yüksek dağlar. Tasvirlerin metindeki işlevi;Tasvirler anlatılanları zihinde daha belirgin canlandırmak için kullanılmıştır.Fakat ayrıntılara girilmediği dikkati çekmektedir. 7.Hikayede herşeyi bilen bir anlatım vardır.İlahi bikış açısıyla yazılmıştır. 8.İkiside hayatlarını kötülüklerle mücadele etmeye adamış kahramanlardır. 9.a.Tip nasıl bir insandır;hayatını insanlara adamış korkusuz yiğit bir insandır. Tip durağanmıdır,dinamikmidir;Dinamiktir. Hikayenin hangi kısmı sizin tip hakkında böyle düşünmenize neden oldu;Hikayedeki bütün olaylar onun etrafında geliştiği için dinamiktir. Sosyal ortam ve çevre bu tipi nasıl etkilemiştir;Halkın zulüm görmesi onun kahramanlık yönünün ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu tipin sizin toplumsal yapınızdan farkı varmı;Vardır.Günümüzde toplum yapısısnın değişmesi ndeniyle farklılıklar vardır. Bu tipin diğer tipler üzerinde etkisi varmı;Olaylar onun etrafında geliştiği için diğer tipler üzerinde etkisi vardır. Tip kendi kişiliğinin farkındamı;farkında Sizce gerçek hayatta bu hikayedeki tip gibi davranan biri olabilirmi;gerçek hayatta kendini halkına adayan kişilere rastlanabilir fakat bu hikayede olduğu gibi olağanüstü özellikler göstermez. b.Seyit battal Abdurrahmani tokati,Süleyman bin numan Mekanın ve zamanın anlatıldığı cümleler. Mekan:Köprü,Rum,Şam,ev Zaman:Yüzkırk yıl,bugün,demin,şimdi,dokuz ay,on ay, Mekanın ve zamanın anlatımı. MEkan:Mekanların sadece isimleri söylenmkte,tasvirleri yapılmamakta. Zaman:arkadaşlar siz yukardaki zamanlara bi bakın bence kesin zaman ifade ediliyor. Sayfa 102 1.a.1.Melik danışment bir gece rüya görür. 2.Rüyadan kısa bir süre sonra bir elçi kağan tiginin mektubunu getirir. 3.Mektup okunduktan sonra Abdurrahman Tokati otağa gelir. 4.Yirmibin askerle tokata gidilir. 5.Tokat yakınlarında düşmanla savaşılır. 6.Melik danışment düşman beylerini dine davet eder. 7.O gece yine bir rüya görür. 8.Rüyasında kendisine verilen dua ile gümenek ırmağının suyunu keser. 9.O gece yine rüya görür. 10.Melik danışment cincike ovasında konaklar. 11.Melik danışmentin kahramanlıkları anlatılır. b.Battalnamede olduğu gibi kahramanlık teması dönemin sosyal özellikleriyle paralellik göstermektedir. 2.İnsanların y8aşadıkları haksızlıklardan kurtulmak için her dönemde kurtarıcı beklemeleri buna sebeptir.Kahramanlık temasının her dönemde sıkça işlenmesi onun evrensel bir tema olduğunu göstermiştir. 3.Özgün metinde kısa cümleler kullanılmıştır.Bazı sözüklerin ise günümüze gelene kadar bazı değişikliklere uğradığı görülmektedir. 4.Metnin yapısını oluşturan ögeler;olay örgüsü,kişiler,zaman,mekan Metnin yapısını oluşturan ögeler;Tüm bu ögeler temayı iletmede birer araçtır. 5.Mekan;Tokat,Gümenek ırmağı,Ankara,Samsun,Kale Zaman;Sabah vakti,akşam vakti…… Mekanın ve zamanın anlatımı;Bu metinde mekanların sadece adları kullanılmıştır.Ayrıntıları verilmemiştir. Zaman;Kesin bir zaman ifadesi bu metindede yoktur. 6.Tasvir cümleleri;///yüksek dağlara///çıktılar.tasvir cümlesi yüksek dağlar. Tasvirlerin metindeki işlevi;Tasvirler anlatılanları zihinde daha belirgin canlandırmak için kullanılmıştır.Fakat ayrıntılara girilmediği dikkati çekmektedir. 7.Hikayede herşeyi bilen bir anlatım vardır.İlahi bikış açısıyla yazılmıştır. 8.İkiside hayatlarını kötülüklerle mücadele etmeye adamış kahramanlardır. 9.a.Tip nasıl bir insandır;hayatını insanlara adamış korkusuz yiğit bir insandır. Tip durağanmıdır,dinamikmidir;Dinamiktir. Hikayenin hangi kısmı sizin tip hakkında böyle düşünmenize neden oldu;Hikayedeki bütün olaylar onun etrafında geliştiği için dinamiktir. Sosyal ortam ve çevre bu tipi nasıl etkilemiştir;Halkın zulüm görmesi onun kahramanlık yönünün ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu tipin sizin toplumsal yapınızdan farkı varmı;Vardır.Günümüzde toplum yapısısnın değişmesi ndeniyle farklılıklar vardır. Bu tipin diğer tipler üzerinde etkisi varmı;Olaylar onun etrafında geliştiği için diğer tipler üzerinde etkisi vardır. Tip kendi kişiliğinin farkındamı;farkında Sizce gerçek hayatta bu hikayedeki tip gibi davranan biri olabilirmi;gerçek hayatta kendini halkına adayan kişilere rastlanabilir fakat bu hikayede olduğu gibi olağanüstü özellikler göstermez. SAYFA 104 DANİŞMEND GAZİ TİP NASIL BİR İNSANDIR? kahramanlık yönü bulunan,cesur ve yiğit bir insandır TİP DURAĞAN MIDIR DİNAMİK Mİ? hikayenin başından sonuna kadar hareketlidir(dinamik) HANGİ KISIM BÖYLE DÜŞÜNMENİZE NEDEN OLDU? hikayenin bütün kısmı SOSYAL ORTAM ÇEVRRE kahramanlık yönünün ortaya çıkması bakımından etkilemiştir BU TİPİN SİZİN SOSYAL VE TOPLUMSAL çağın gereklerinden dolayı fark vardır DİĞER KAREKTERLER ÜZERİNDE ETKİSİ DANİŞMEND GAZİ TİP NASIL BİR İNSANDIR? kahramanlık yönü bulunan,cesur ve yiğit bir insandır TİP DURAĞAN MIDIR DİNAMİK Mİ? hikayenin başından sonuna kadar hareketlidir(dinamik) HANGİ KISIM BÖYLE DÜŞÜNMENİZE NEDEN OLDU? hikayenin bütün kısmı SOSYAL ORTAM ÇEVRRE kahramanlık yönünün ortaya çıkması bakımından etkilemiştir BU TİPİN SİZİN SOSYAL VE TOPLUMSAL çağın gereklerinden dolayı fark vardır DİĞER KAREKTERLER ÜZERİNDE ETKİSİ ana kahraman olduğu için vardır TİP KENDİ KİŞİLİĞİNİN FARKINDA MIDIR farkındadıryaptıkları bunun göstergesidir SİZCE GERÇEK HAYATTAA gerçek hayatta böyle olağanüstülükler taşıyan bir karekterle karşılaşmak mümkün değildir kahramanlık yönünün ortaya çıkması bakımından etkilemiştir BU TİPİN SİZİN SOSYAL VE TOPLUMSAL çağın gereklerinden dolayı fark vardır DİĞER KAREKTERLER ÜZERİNDE ETKİSİ ana kahraman olduğu için vardır TİP KENDİ KİŞİLİĞİNİN FARKINDA MIDIR farkındadıryaptıkları bunun göstergesidir SİZCE GERÇEK HAYATTAA gerçek hayatta böyle olağanüstülükler taşıyan bir karekterle karşılaşmak mümkün değildir Sayfa 107 1Cemşidin rüyasında gördüğü kıza aşık olması karşılaşmak mümkün değildir 107 1Cemşidin rüyasında gördüğü kıza aşık olması 2Cemşidin bu kızın anadoluda olduğunu öğrenmesi ve önce çine oradan anadoluya geçmesi bBu olaylar hayal gücünün ürünü olduğu için yaşanamaz cCemşidin rüyası 5etkinlik: aYazıya geçirildiği dönem ile tema arasında bir bağ yokturBu durum temanın iran edbalınmasından kaynaklanır bKişiden kişiye değişir 3Aşk teması çok sık işlendiği için evrenseldir diyebiliriz 4Metnin yapısını oluşturan ögeler;Olay örgüsü,mekan,zaman,kişiler Metnin yapısını oluşturan ögeler arasındaki ilişkiler;Ögeler metnin temasını vermede birer araçtır 1Cemşidin rüyasında gördüğü kıza aşık olması 2Cemşidin bu kızın anadoluda olduğunu öğrenmesi ve önce çine oradan anadoluya geçmesi bBu olaylar hayal gücünün ürünü olduğu için yaşanamaz cCemşidin rüyası 5etkinlik: aYazıya geçirildiği dönem ile tema arasında bir bağ yokturBu durum temanın iran edbalınmasından kaynaklanır bKişiden kişiye değişir 3Aşk teması çok sık işlendiği için evrenseldir diyebiliriz 4Metnin yapısını oluşturan ögeler;Olay örgüsü,mekan,zaman,kişiler Metnin yapısını oluşturan ögeler arasındaki ilişkiler;Ögeler metnin temasını vermede birer araçtır 5Kişiler;Cemşi,Hurşid,Kayser Kişilerin özelikleri;Çin hükümdarının oğlusurZorlu yollardan geçip Hurşid için mücadele veren kahramandır Hurşid;Cemşidin rüyasında görüp aşık olduğu kız Kayser;Hurşidin babası Kişilerin işlevi;Cemşid;Mesnevinin baş kahramanı Hurşid;Baş kahraman Kayser;Yardımcı kahraman bDeğişen hayat şartları nedeniyle etkisi yoktur 6Cemşid için derdinin dermanı yoktur onu nasıl anlatayım 7Kayser///sarayına///gelince mekanların sadece adı verilmiştirBelirsiz bir zaman anlayışı vardır 8Hindistandan çıkıp çine geldi 9Kahramanların mekanın ve zamanın ayrıntılı tasvirleri yapıldıMetnin tamamı nesir şeklinde olurdu 10Günümüze gelinceye kadar bazı söz değişiklikleri oluşur bazı yabancı sözlü kelimeler kullanılmıştır 11Sade bir dil kullanmıştır Klasik türk edbşairidir Kişilerin işlevi;Cemşid;Mesnevinin baş kahramanı Hurşid;Baş kahraman Kayser;Yardımcı kahraman bDeğişen hayat şartları nedeniyle etkisi yoktur 6Cemşid için derdinin dermanı yoktur onu nasıl anlatayım 7Kayser///sarayına///gelince mekanların sadece adı verilmiştirBelirsiz bir zaman anlayışı vardır 8Hindistandan çıkıp çine geldi 9Kahramanların mekanın ve zamanın ayrıntılı tasvirleri yapıldıMetnin tamamı nesir şeklinde olurdu 10Günümüze gelinceye kadar bazı söz değişiklikleri oluşur bazı yabancı sözlü kelimeler kullanılmıştır 11Sade bir dil kullanmıştır Klasik türk edbşairidir sayfa 115 1üstteki paralel çizgiler; akıl,utanma-haya,ilim,iman Klasik türk edbşairidir sayfa 115 1üstteki paralel çizgiler; akıl,utanma-haya,ilim,iman alttaki paralel çizgiler;öfke,aç gözlülük,haset,şüphe Ana düşünce;İman rahmani,şüphe şeytanidir 2Dönemin tasavvuf ve hayat anlayışını ilahi aşkı ve bu aşkın verdiği coşkuyu,islam inancının kaynaklarını öğretmek amacıyla yazmıştır 3Makalatın Özellikleri: Eserde sade,anlaşılır bir dil ve kısa cümleler kullanılmıştırBazı sözcüklerin günümüze gelinceye kadar bazı ses değişikliklerine uğradıkları görülmektedir sayfa 116 413 ve 14 yüzyıl öğretici metinleri==>>*manzum metinler(şiir) uğradıkları görülmektedir sayfa 116 413 ve 14 yüzyıl öğretici metinleri==>>*manzum metinler(şiir) mensur metinler(düz yazı) 5Tasavvuf Geleneğine bağlı kalınarak oluşturulmuştur 413 ve 14 yüzyıl öğretici metinleri==>>*manzum metinler(şiir) *mensur metinler(düz yazı) 5Tasavvuf Geleneğine bağlı kalınarak oluşturulmuştur
2024 Tüm hakları saklıdır. /İletişim:sorucam@gmail.com